Makale Başlıkları
İletişim teknolojilerinin inanılmaz bir noktaya geldiği modern toplumlarda hız, önemi tartışılmaz bir kavram hâline geldi. Veri girdisi ve çıktısının yanı sıra haberleşme olanaklarında da hız etrafından gelişen çevrim içi yaşam, kullanıcı gereksinimlerini karşılamak üzere tasarlanıyor. İnternet ortamının büyük bir bölümünü oluşturan web sitelerinin hızını arttırmak için CDN servisleri en iyi çözümdür.

İnternet kullanıcılarının istedikleri web sitelerine kısa sürede erişim sağlamaları ve yine istedikleri içerikleri hemen görüntüleyebilmeleri son derece önemli. Yavaş açılan web sitelerine ve sayfalardaki görüntüleme sorunlarına pek de olumlu yaklaşmayan ziyaretçiler, hız ve verimlilik eksenli iletişim çağında her an çevrim içi olabilme kabiliyetine sahip olmak istiyor. Keza web sitesi yaratıcıları da benzer bir isteğe sahip.
Web sitelerinin açılış hızını artırıp kullanıcı deneyimini daha işlevsel kılmak amacıyla tercih edilen CDN, birçok farklı platform için demirbaş listesinde yer alıyor. Bunun temel nedeni de ziyaretçi gereksinimlerini en iyi şekilde karşılama isteğinin web sitesi sahipleri için de mutlak unsurlardan biri olarak ön plana çıkması. Kısacası CDN internetin tüm paydaşları için verimli kullanıcı deneyimi yaratıyor.
CDN Nedir?
CDN (Content Delivery Network), Türkçe ismiyle İçerik Dağıtım Ağı, internet kullanımını işlevsel hâle getiren en önemli yazılım altyapıları arasında yer alıyor. CDN nedir? sorusunun yanıtını ise temel bağlamda, bir web sitesinin içeriklerini en düşük ağ ve işlem gecikmesiyle son kullanıcıya ulaştırmak amacıyla farklı coğrafi bölgelerde konumlandırılan sunucu kümesi olarak vermek mümkün.

Bir başka deyişle CDN, bir web sitesinin bünyesinde yer alan statik içeriklerin tamamının, kullanıcıya en yakın sunucu üzerinden verilmesini sağlayarak web sitesinin açılış hızını artıran içerik dağıtım sunucularından oluşan bir ağ şeklinde tanımlanabilir. Günümüzde geniş hacimli e-ticaret ve haber sitelerinin önemli bölümü CDN kullanarak sayfa açılma süresini azaltmaya çalışıyor.
CDN hizmeti, dünya üzerindeki pek çok sunucu aracılığıyla kullanıcıların yaşayabileceği olası ağ gecikmesini en az seviyeye indiriyor. Buna ek olarak dağıtık durumdaki sunucular, web sitelerinin veri merkezinin sıkışıklık yaşamasının da önüne geçiyor. CDN ne işe yarar? ve CDN nasıl çalışır? sorularının yanıtını farklı başlıklar altında, detaylı şekilde vermek ise konunun anlaşılması açısından daha faydalı olabilir.

CDN kullanımı temel olarak ana sunucunun dışında birçok varlık noktası (PoP) oluşturma amacına hizmet ediyor. İlgili sistem, kullanıcı isteklerine çok çabuk şekilde reaksiyon göstererek web sitelerinin organik trafiğinin daha iyi yönetilmesine imkân tanıyor. CDN almak ve kullanmakla ilgili temel amaç çoklu kullanıcı isteklerini karşılamak için ihtiyaç duyulan süreyi kısaltmak şeklinde de belirtilebilir.
İnternet protokolü üzerindeki iletişim ve haberleşme sistemlerini geniş bir bölgeye yaymanız durumunda, web sitelerinin trafik yoğunluğu ve sayfa yüklenme süreleri azaltılabilir. CDN’in ana fonksiyonu olarak görülen yaklaşım, birçok farklı platformda karşınıza çıkabilir. Örneğin Amazon, Facebook, Twitter ve Instagram gibi platformları ziyaret ettiğiniz anda Content Delivery Network kullanmanız kaçınılmaz hâle geliyor. CDN, internet ortamının en işlevsel yazılımlarından biri.
CDN Nasıl Çalışır?
Dünyanın herhangi bir yerindeki evinizden veya ofisinizden internete bağlanmak günlük rutinlerinizin bir parçası. Arama motorları vasıtasıyla arama yapmak ve adres çubuğuna bir web sitesinin adresini girmek internet ortamında gezmek için yaptığınız işlemler olarak öne çıkıyor. Örneğin adres çubuğuna web adresini yazıp enter tuşuna bastıktan sonra beklemeye başladığınızı düşünün.
Öncelikle sizden çok uzaktaki bir bölgedeki bir sunucudan ilgili görüntüleme isteğiniz karşılanıyor. Müthiş bir enformasyon yığını, ana sunucuyla internet protokolüne bağladığınız cihaz arasında dağıtılıyor. Erişim isteği, sorgu işlemini gerçekleştiren cihaza hangi ağ server yakınsa onun tarafından kayıt alına alınıyor. Veriler önbelleğe alınarak çoklu istekler için hazır hâle getiriliyor.

Enformasyon yığını içerisinden faydalı olan veri parçalarını tek sunucuda toplamak yerine bir ağa yayan CDN servisi, trafik yükünün dengelenmesine katkı sağlıyor. Böylece yavaş sayfa yüklenmesi, çöken tarayıcılar ve içerik görüntüleme sürecinde yaşanan sorunlar tarihin tozlu sayfalarındaki yerini alıyor. Söz konusu anlatıma ek olarak CDN kullanımı ve çalışma prensibini farklı bir şekilde ifade etmek de mümkün.
CDN almak olarak tabir edilen işlemi gerçekleştirip CDN kurulumu ile ilgili standart prosedürü tamamladığınız zaman Content Delivery Network, web sitenizdeki statik içerikleri kendi sunucusuna kopyalamaya başlıyor. Kopyalama işleminden sonra CDN, son kullanıcıya içerikleri kendi sunucu üzerinden aktarıyor. Bu yolla statik içerikler en yakın konum kullanılarak ziyaretçilere çok daha kısa sürede iletiliyor.

Statik içeriklerin büyük oranda fotoğraf, ses ve video dosyaları olduğu düşünüldüğünde, web sitenizin açılış hızında kayda değer bir artış yaşanıyor. Nitekim dünyanın dört bir yanındaki kullanıcılara ulaşabilen bir web sitesine sahipseniz CDN firmaları aracılığıyla CDN kurulumu yaptırıp bir ağa dahil olmanız gerekiyor çünkü bazı ülkelerle bulunduğunuz ülke arasındaki bağlantı hızında sorunlarla karşılaşmanız son derece olası.
Content Delivery Network Ne İşe Yarar?
Etkili bir içerik dağıtım ağı olan CDN’in web sitelerinin birçok sorununa önemli çözümler getirdiğinin altını çizmek gerekiyor. CDN ne işe yarar? sorusunun yanıtı olarak sıralanabilecek dört ana başlık söz konusu. Bu başlıklara ek olarak SEO görünürlüğüne yaptığı katkı da CDN’in kullanıcı deneyimini iyileştirmeye yarayan avantajları arasında gösterilebilir.

Hosting hizmetlerindeki en büyük masraflardan biri olan trafiği azaltarak hem erişim kolaylığı sağlayabilir hem de giderlerinizi düşük tutabilirsiniz. Varlık noktalarınızı artırarak organik trafiğinizi karşılamak için gereken bant genişliği miktarına sahip olmak sunucunuzun kullanıcı isteklerine daha hızlı cevap vermesini kolaylaştırıyor. Yüksek hemen çıkma oranlarının en büyük nedenlerinden biri de gecikme süresi.
Kullanıcı ve kaynak arasındaki veri transfer sürecinin uzaması anlamına gelen gecikme süresi, internet deneyimi olumsuz etkileyen faktörlerden biri. Etkin bir dağıtım ağı kullanarak gecikme süresi sorunu ortadan kaldırmak elbette mümkün. Öte yandan CDN’ler web sitenizin güvenliğini sağlamanız için de oldukça işlevsel. Zira CDN’ler, SSL sertifikalarını daima güncel tutarak daha üst seviyede koruma ortaya koyuyor.

Donanım sorunları ve yüksek trafik yükünün birleştiği durumlarda çoğu web sitesi, karşılayabileceğinden fazla aksama süresiyle karşılaşıyor. Trafik yükünü çoklu CDN üzerine dağıtarak internet altyapınıza ve sunucularınıza daha az yük bindirmeyi tercih edebilirsiniz. Tüm veri bir sunucundan yürütüldüğünde web sitenizin kötü niyetli aktivitelere karşı zafiyeti atıyor. Sunucu yükünü paylaştırmak bu sorunu da bertaraf ediyor.
En Çok Kullanılan CDN Servisleri Hangileri?
Bilişim dünyasında CDN hizmeti veren birçok sağlayıcı bulunuyor. İnternet deneyimini iyileştiren CDN firmaları arasında Akamai CDN, Amazon CDN, CloudFront, Microsoft Azure CDN, BitGravity, Broadpeak, CacheFly, CDN77 ve CDNetworks yer alıyor. Yine CDN almak için başvurabileceğiniz CDNify, CDN.NET, ChinaCache, CloudFlare, Fastly ve GoGrid gibi şirketler de sunucu veri çözümlerine yönelik yaklaşımlarıyla beklentilerinizi rahatlıkla karşılayabilir.

CDN ile VPN Arasındaki Fark Nedir?
CDN ve VPN arasında çok temel bir fark bulunuyor. CDN internet kullanıcılarının kendilerine en yakın sunucudan web sitenize erişim sağlamasını mümkün kılıyorken VPN, IP adreslerinizi gizliyor. Bir başka deyişle Content Delivery Network, web sitenizi farklı bölgelerdeki ziyaretçilerin erişimine açık hâle getiriyor. VPN ise çeşitli nedenlerle kısıtlanan web sitelerine, kullanıcı kimliğinin korunarak ulaşabilmesini sağlıyor.
Gerek CDN gerekse VPN kullanım amaçları doğrultusunda web sitenizin güvenliğine katkıda bulunuyor. Content Delivery Network herhangi bir saldırı esnasında ara bellek oluşturup kaynak kullanımını düşürüyor. VPN de sanal bir ağ uzantısı yaratarak söz konusu ağ üzerinden enformasyon akışına izin veriyor. İki yöntemle de web siteniz saldırılara karşı çok daha güvenli hâle geliyor.