Dedicated Server nedir?
Dedicated server en basit haliyle adından da anlaşılabileceği üzere veri merkezlerinde 7/24 365 gün boyunca uzun süre çalışmak üzere tasarlanan tamamen profesyonel donanımlara sahip, çok yüksek hızda fiber internet alt yapısı ile çalışan bilgisayarlardır.
Bu sunucuların görevi web sitesi dosyalarını barındırmak, SQL veritabanı çalıştırmak, mail servisi çalıştırmak ve internete yayın yapmak gibi alt kollara ayırılabilir.
Fiziksel sunucu kiralama ve satın alma olarak iki seçenek mevcuttur.
Veri merkezi veya hosting firmalarının kullanıcılarına ayırmış olduğu kiralık fiziksel sunucular mevcuttur. Bu sunucular barındırabileceği ram/cpu/disk kapasitesi gibi kaynak yeterliliğine göre gruplara ayırılır. Kimi sunucularda daha yüksek CPU olanağı sağlanırken ihtiyaca göre disk kapasitesi yüksek sunucular da mevcuttur.
Ayrıca kendi dedicated server satın alabilir ve bir veri merkezinde elektrik ve internet ihtiyacını karşılamak için barındırabilirsiniz, buna CO-Location adı verilmektedir.
Fiziksel sunucu ne gibi avantaj sağlar ?
Fiziksel sunucunun paylaşımlı hostinglere ve sanal sunuculara göre hızı yüksektir, çünkü bir fiziksel sunucuda tüm kaynaklar size aittir başkasıyla kaynak paylaşımı yapmazsınız.
Fiziksel sunucularda yapıyı siz belirlersiniz, sunucuya eklenecek disk boyutu/yapısı - Ram kapasitesi – CPU kalitesi tamamen sizin elinizdedir.
Güvenlik açısından kendi web sitelerinizden farklı bir web sitesi barınmayacağı için kendi güvenliğinizi almış olursunuz, yabancı web sitelerine gelecek saldırı sizi etkilemez.
Sunucuda kullanılacak olan işletim sistemi/modül/uygulama gibi konfigürasyonların tamamını dilediğiniz şekilde ayarlayabilmektesiniz. Paylaşımlı hosting gibi hizmetlerde bulunan servis kısıtlamalarına tabi tutulmazsınız.
Fiziksel sunucuya ihtiyacım var mı nereden anlarım?
Eğer mevcut bir web siteniz varsa ve bir paylaşımlı hostingde yer alıyorsa öncelikle kullanım değerleri baz alınır. Web sitesi kendine ayrılan kaynağı tamamen tüketiyor ve yeterli gelmiyorsa fiziksel sunucuya geçiş sinyalleri alıyor olabilirsiniz.
- Fiziksel sunucuların kapasitesi yüksek olduğu için genellikle hit almış web siteleri için tercih edilir.
- Bunun dışında kullanım amacına göre yüksek kaynak harcayan Video işleme/yayınlama gibi CPU ve RAM gücü isteyen yapılar veya yüksek disk alanı için tercih edilebilir.
- Yüksek hit beklentili bir proje web sitesi için ihtiyaç olabilir.
- Standart kullanımların dışında bir özel yazılım/servis kullanımı gerektiren web siteleri için tercih edilebilir.
Dedicated server kiralarken neye dikkat etmeliyim ?
Öncelikle fiziksel sunucu kiralayacağımız kaynakları tespit etmeliyiz. Bunların temeli CPU/RAM/Disk/Hat-Trafik kapasitesi ve uptime oranıdır.
- Buna bağlı olarak alacağımız sunucuda ne kadar bir kaynak kullanımı olur öngörmemiz gerekir, eğer öngöremiyorsak hizmeti sağlayan firma ile fikir alışverişinde bulunmalısınız.
- Eğer kaynak kullanımı belirlendiyse ikinci aşama olarak sunucu içerisinde kullanılacak olan servisler belirlenmelidir.
- Bunların birincisi işletim sistemidir. Fiziksel sunucuda kullanacağınız işletim sistemini siz belirlersiniz. Linux/PHP/Mysql servisleri için Centos/Ubuntu/Debian
- ASP/MSSQL servisleri için Windows işletim sistemi
- Sanallaştırma için ESX/VMware tarzı işletim sistemleri kullanılmaktadır.
- İşletim sistemi seçiminden sonra sunucuda kullanılacak kontrol paneli seçimi önemlidir. Sunucu yönetimi tamamen sizin elinizde olduğu için rahat kullanım yapabilmek amacıyla bir kontrol paneli kullanmak neredeyse şarttır. İşletim sistemi uyumluluğuna göre cpanel/plesk/directadmin tarzı bir kontrol paneli seçilmelidir.
- Kontrol paneli seçimi de tamamlandıysa son adım olarak sunucuda kullanılacak olan servisler seçilmeli ve kurulmalıdır.
Bir sunucu içerisinde sql,web,mail,ftp servisleri kullanılacaksa en iyi performansı alacak şekilde konfigüre etmelisiniz. Her bir servisin alternatif yapıları mevcuttur örnek olarak;
Web tarafında apache/litespeed/nginx
Mail tarafında exim/postfix
SQL tarafında mysql/maridb/postgresql
FTP tarafında pureftpd/proftp
Gibi sunucu içerisine kurulacak servisleri siz belirlersiniz. Kullanacağınız yapıda alınabilecek performansa göre kurulum yapılabilir.
Eğer modül/servis seçimleri de tamamlandıysa artık yapınıza göre fiziksel sunucu kurulumunuz yapılıp kullanıma aktif hale gelebilir.
Dedicated server alacağım firmayı nasıl seçebilirim ?
Fiziksel sunucu sağlayan firmalar arasında öncelikle dikkat etmeniz gereken değer uptime oranıdır. Bu oran bir sunucunun 1 sene içerisinde ne kadar internete erişilebilir olduğunun yanıtıdır. Sık sık kesinti yaşanan bir networkte uptime oranı azalır ve website erişim sürekliliği azaldıkça değer kaybı yaşarsınız. Uptime oranı 365 gün baz alınarak belirlenir. Buna bağlı olarak 1 sene içerisinde %99.80’den daha az bir uptime oranı varsa problem yaşamanız olasıdır. (Hiçbir firma %100 uptime garantisi veremez, doğal afet gibi durumlara karşı bu değer maksimum %99.99 olabilir.)
Saldırılara karşı korumalı network tercih etmeniz güvenlik açısından sunucuyu bir üst noktaya getirecektir. Yurtiçi ve yurtdışı bir çok saldırı çeşitliliği mevcuttur. Bu saldırılara karşı network bazında önlem alan bir firma tercih etmeniz sizin için daha güvenli olacaktır. Sunucunuza saldırı gelmeden hat üzerinde kesilmesi sizi gereksiz trafik ve sunucu yükünden kurtarır.
Güven vermeyen firmalardan uzak durun. Alacağınız sunucu firması için en azından internette araştırma yapıp fikir sahibi olun, verileriniz sizin için önemlidir buna göre sürekli sorun yaşayıp muhatap bulamayacağınız bir firma ile alışveriş yapmayın. Bir sunucu firması en azından 7/24 teknik destek veriyor olmak zorundadır. Bir sunucuda ne zaman arıza olabileceğini bilemezsiniz, bu anlarda ulaşıp müdahale sağlayabileceğiniz bir firma tercih etmeniz sizin yararınıza olacaktır.